ندای لرستان - انقراض دسته جمعی دایناسورها ممکن است به گسترش انگور در سراسر جهان کمک کرده باشد. محققان در مطالعه‌ای که در مجله Nature Plants منتشر شده است، 9 گونه جدید از فسیل‌های انگور را از کلمبیا، پرو و پاناما توصیف کرده‌اند که قدمت آن‌ها بین 60 تا 19 میلیون سال پیش است.

یکی از این فسیل‌های انگور که از رشته کوه‌های آند کلمبیا کشف شده، قدیمی‌ترین نمونه شناخته شده از گیاهان خانواده انگور در نیمکره غربی زمین است.
بقایای فسیلی که در این مطالعه مستند شده‌اند، نشان می‌دهند که چگونه گیاهان خانوادۀ انگور پس از انقراض دایناسورها در جهان گسترش یافته‌اند.
فابیانی هررا، سرپرست نویسنده این مطالعه و متصدی موزه دیرینه‌گیاه‌شناسی در مرکز تحقیقات تلفیقی شیکاگو، در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: «این‌ها قدیمی‌ترین انگورهایی هستند که تا به حال در این قسمت از جهان پیدا شده‌اند و چند میلیون سال جوان‌تر از قدیمی‌ترین‌هایی هستند که تا به حال در طرف دیگر کره زمین کشف شده‌اند.»

نمونه‌ای از فسیل‌های کشف شده دانۀ انگور
او افزود: «این کشف مهم است زیرا نشان می‌دهد که پس از انقراض دایناسورها بوده که انگور واقعاً شروع به گسترش در سراسر جهان کرده است.»
وقتی گیاهان به صورت فسیل یافت می‌شوند، تقریباً همیشه به شکل دانه هستند، زیرا بافت‌های نرم اغلب به سرعت تجزیه می‌شوند. قدمت خانواده انگور به حدود 66 میلیون سال پیش برمی‌گردد که سن قدیمی‌ترین فسیل‌های دانه انگور کشف‌شده در هند است.
تاریخچه این فسیل‌ها تقریباً با رویداد انقراض جمعی فاجعه‌آمیزی همزمان است که اکثر گونه‌های گیاهی و جانوری روی زمین، از جمله همه دایناسورهای غیرپرنده را از بین برد. این رویداد انقراض که مسیر زندگی روی زمین را به طور اساسی تغییر داد، به نظر می‌رسد ناشی از برخورد یک سیارک غول‌پیکر بوده باشد.
هررا گفت: «ما همیشه به حیوانات و به ویژه دایناسورها فکر می‌کنیم، زیرا آن‌ها بزرگ‌ترین موجوداتی بودند که تحت تأثیر قرار گرفتند، اما رویداد انقراض تأثیر زیادی روی گیاهان نیز گذاشت که این تثیر در برخی مواقع کاملا مثبت بود. در اثر این رویداد جنگل‌ها به شکلی اساسی دچار تغییر شدند که تغییر ترکیب گیاهان نیز بخشی از این تغییر بود».
نویسندگان این مطالعه پیشنهاد می‌کنند که ناپدید شدن ناگهانی دایناسورها به طور بالقوه بر ترکیب جنگل‌ها به روشی تأثیر گذاشته است که موفقیت خانواده انگور را ممکن ساخته است.
مونیکا کاروالیو، همکار نویسنده این مطالعه و مسئول کمک‌موزه دیرینه‌شناسی دانشگاه میشیگان، در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: «حیوانات بزرگ مانند دایناسورها اکوسیستم‌های اطراف خود را تغییر می‌دهند. ما فکر می‌کنیم که اگر دایناسورهای بزرگی در جنگل پرسه می‌زدند، احتمالاً درختان را می‌انداختند و به طور مؤثر جنگل‌ها را نسبت به امروز بازتر و کم‌درخت‌تر نگه می‌داشتند.»
به همین دلیل پس از انقراض جمعی، برخی از جنگل‌های گرمسیری، از جمله جنگل‌های آمریکای جنوبی، در نبود دایناسورهایی که قبلاً تراکم گیاهان را کنترل می‌کردند، شروع به شلوغ‌تر شدن کردند. در همین زمینه اکولوژیکی جدید بود که گیاهان خانواده انگور شروع به گسترش کردند.
هررا در بیانیه مطبوعاتی گفت: «مطالعۀ فسیل‌ها به ما نشان می‌دهد که گیاهانی که حالت «تاک‌مانند» دارند، در همین زمان شروع به رشد و گسترش بیشتر کرده‌اند».
دوره پس از رویداد انقراض جمعی همچنین با انفجاری از تنوع در میان پرندگان و پستانداران همراه بود که این تنوع ممکن است برای گیاهان انگور نیز مفید بوده باشد زیرا این حیوانات می‌توانستند به گسترش دانه‌ها کمک کنند.
کشف این فسیل‌های جدید انگور، درک ما را از تاریخ تکاملی این گروه گیاهی مهم و همچنین نحوه پراکندگی آن در سراسر جهان پس از انقراض دایناسورها ارتقا می‌دهد.
این مطالعه همچنین تأکید می‌کند که چگونه رویدادهای زمین‌شناسی بزرگ مانند انقراض جمعی می‌توانند مسیر تکامل حیات را به طرق غیرمنتظره‌ای شکل دهند. در این مورد، انقراض دایناسورها ممکن است در واقع فرصتی را برای گیاهان انگور ایجاد کرده باشد تا شکوفا شوند و به بخش مهمی از تنوع زیستی سیاره ما تبدیل شوند.