ندای لرستان - بیش از یک دهه است که دانشمندان نوعی بافت مغز مصنوعی موسوم به ارگانوئیدهای مغزی را در آزمایشگاه ساخته‌اند و در این راستا، آن‌ها را با تراشه‌های کامپیوتری ادغام نموده‌اند و حالا در برنامه‌ای جدید، این ارگانوئید (شبه اندام) را در یک ربات انسان‌نما کاشته‌اند.

در سال‌های اخیر نبرد سنگینی در دنیای فناوری در جریان است و سؤالی اساسی مطرح است: چه کسی برنده می‌شود: هوش انسان یا هوش‌مصنوعی؟
البته بسیاری از محققان چنین رویکردی ندارند و پاسخ این سؤال را به نحوی دیگر می‌دهند: چرا هر دو نه؟
///

سال‌هاست که دانشمندان در حال‌ توسعه راهکارهایی برای ایجاد زیست‌رایانه هستند و این کار را با استفاده از بافت‌هایی شبیه به مغز یا شبه اندام (ارگانوئید که درواقع سیستم‌های کشت سلولی سه‌بعدی هستند) که در محیط آزمایشگاهی پرورش‌یافته‌اند و به تراشه‌های کامپیوتری متصل‌اند انجام می‌دهند. هدف نهایی، ایجاد نوعی هوش‌ترکیبی است؛ موجودی بالقوه آگاه که قادر به استفاده از نقاط قوت مغز انسان و هوش‌مصنوعی باشد.
شاید این ماجرا کمی بیش‌ از حد علمی تخیلی به نظر برسد و دلیلش هم این است که محققان به‌تازگی توانسته‌اند تا شبه‌اندام‌ها را از طرق معناداری به تراشه‌های کامپیوتری متصل کنند.
مغزهای تولیدی در آزمایشگاه
در سال 2013 بود که دانشمندان اولین مینی مغز را در یک لوله‌آزمایش رشد دادند و از آن زمان تا به امروز، تحقیقات بیشتری درباره مغزهای رشد یافته در آزمایشگاه به لطف وسایل الکترونیکی در جریان است.
در اواخر سال 2023، محققان دانشگاه ایندیانا بلومینگتون، معماری "Brainoware" خود را به ابزار هوش مصنوعی متصل کردند و حالا نوبت به محققان دانشگاه تیانجین رسیده که رباتی با هوش ارگانوئید یا OI ایجاد کنند. این ربات که MetaBOC نام‌گرفته، این قابلیت را دارد تا از موانع دوری کرده و به ردیابی و درک مسائل بپردازد و بدین ترتیب، معماری مغز روی تراشه را از دو بعد به سه بعد گسترش می‌دهد.
///

///" alt="ندای لرستان" width="100%" />

طبق توضیح مینگ دونگ، از دانشگاه تیانجین، رابط "مغز و رایانه روی یک تراشه"، نوعی فناوری است که از مغز کشت‌شده در محیط آزمایشگاهی (مثل شبه‌اندام‌های مغز) و یک تراشه الکترود، از طریق رمزگذاری، رمزگشایی و شبیه‌سازی- بازخورد برای دستیابی به تعامل اطلاعاتی با دنیای خارج بهره می‌برد.
نتیجه این کار، رباتی است که بخشی از آن مغز و بخش دیگرش الکترونیکی است. شبه‌اندامی به‌اندازه گریپ‌فروت در سر ربات انسان‌نمای دوپا که دیدگاهی شگفت‌آور و واقعی از اینکه این فناوری چه توانایی‌هایی خواهد داشت را ارائه می‌کند؛ اما مسیر تحقق این ایده، پر از موانع است. یکی از محققان این دانشگاه چینی دراین‌باره توضیح داد: «بلوغ رشدی پایین و تأمین ناکافی مواد مغذی، ازجمله مشکلات و دغدغه‌هایی هستند که باید برطرف شوند.»
///

///" alt="ندای لرستان" width="100%" />

///" alt="ندای لرستان" width="100%" />

باوجودی که هنوز زمان زیادی تا فراهم کردن امکان راه رفتن و صحبت کردن از طریق مغزهای مصنوعی فاصله‌داریم ولی شبه اندام‌ها به‌صورت بالقوه می‌توانند موهبت بزرگی برای کسانی که از بیماری‌های عصبی رنج می‌برند باشند.
دقیقاً شبیه به دیگر رابط‌های مغز و الکترونیک، مثل رابط کامپیوتر مغزی Neuralink (BCI) که زندگی افراد مبتلا به اختلالات عصبی را بهبود بخشیده‌اند، می‌توان این شبه‌اندام‌ها را به صورت بالقوه به بافت زنده مغز پیوند زد تا برای تحریک رشد نورون‌ها دست‌به‌کار شوند.
بنابراین، درحالی‌که هنوز این بحث مطرح است که آیا آینده با نبوغ انسانی ساخته‌ خواهد شد یا هوشمندی هوش مصنوعی، دانشمندان به دنبال آن هستند که این دو دنیای هوشمند را بیش‌ازپیش به هم نزدیک کنند.