چاپ

ندای لرستان - «اورست»، بلندترین کوه جهان، همچنان به‌طور پیوسته ارتفاع می‌گیرد و هر سال دومیلی‌متر قد می‌کشد. حالا پژوهشگران کالج دانشگاهی لندن و دانشگاه علوم زمین چین در مطالعه خود، پدیده‌ای به نام «برخاست ایزواستاتیک» را دلیل این رشد مستمر می‌دانند.

وبگاه دِیلی گَلِکسی در گزارشی آورده است: قله اورست در زبان نپالی به نام ساگارماتا (Sagarmāthā) و در زبان تبتی چومولونگما (Chomolungma) شناخته می‌شود و ارتفاع چشمگیر آن 8 هزار و 849 متر (29032 فوت) است. ارتفاع استثنایی اورست از قله‌های مجاورش مانند کِی تو (K 2)، کانگچنجونگا (Kangchenjunga) و لهوتسه (Lhotse) پیشی می‌گیرد. این قله، جزو رشته‌کوه هیمالیا و واقع در کشور نپال است.
یافته‌های پژوهش پژوهشگران کالج دانشگاهی لندن و دانشگاه علوم زمین چین نشان‌دهنده مشارکت غیرمنتظره‌ای میان کوه اورست و سامانه‌های رودخانه‌ای نزدیک است. این همکاری نقش مهمی در رشد کوه در 89 هزار سال گذشته داشته است.
پژوهشگران پدیده‌ای را شناسایی کرده‌اند که به نام «بازگشت ایزواستاتیک» شناخته می‌شود. پدیده بازگشت ایزواستاتیک زمانی رخ می‌دهد که وزن بالایی پوسته زمین به دلیل از دست دادن جرم، کاهش می‌یابد. در این حالت، گوشته زمین که زیر پوسته قرار دارد، فشار بیشتری وارد می‌کند و پوسته به سمت بالا حرکت می‌کند؛ در نتیجه، ارتفاع کوه‌ها افزایش می‌یابد. این پدیده تا 50 متر (164 فوت) به ارتفاع اورست افزوده است.
سامانه‌های رودخانه آرون و کوسی بازیگران اصلی این رقص زمین‌شناسی هستند. این رودخانه‌ها با حفر تنگه‌های وسیع در زمین‌های اطراف، فرسایش ایجاد کرده و میلیارد‌ها تُن زمین را با خود برده‌اند. این فرسایش، بار روی پوسته زمین را سبک می‌کند و باعث ایجاد اثر بازگشت ایزواستاتیک و قد کشیدن قله اورست می‌شود.
دکتر متیو فاکس (Matthew Fox)، از دانشمندان علوم زمین کالج دانشگاهی لندن، توضیح می‌دهد: با استفاده از ابزار‌های جی‌پی‌اِس دریافتیم این قله حدود دو میلی‌متر در سال رشد می‌کند و اکنون فهم بهتری از دلیل این رشد کسب کرده‌ایم.
یافته‌های این پژوهش به صورت مقاله‌ای در مجله علمی نِیچِر ژئوسایِنس (Nature Geoscience) منتشر شده است.