ندای لرستان - ساختار زیرآبی «یوناگونی» که در سواحل جنوبی جزیره یوناگونی در مجمع‌الجزایر ریوکیو و در عمق 25 متری سطح دریا قرار گرفته است، به‌عنوان یکی از رازآلودترین پدیده‌های باستان‌شناسی زیر آب در جهان شناخته می‌شود.

این بنای عظیم به ارتفاع حدود 27 متر از صفحات غول‌پیکر سنگی، سکوهای صاف و پله‌هایی با زوایای تند تشکیل شده است و ظاهری شگفت‌آور دارد که بیش از آنکه طبیعی به‌نظر برسد، شبیه به بقایای یک معبد یا بنای ساخته‌شده توسط انسان است.
برخی پژوهشگران، از جمله پروفسور ماساآکی کیمورا، بر این باورند که این بنا می‌تواند باقی‌مانده‌ی یک شهر یا تمدن فراموش‌شده شاید مربوط به بیش از 10 هزار سال پیش ‌ باشد.
اگر این تخمین قدمتی صحت داشته باشد، این سازه هزاران سال از اهرام مصر و سازه استون‌هنج در انگلستان قدیمی‌تر خواهد بود و حتی ممکن است قدیمی‌ترین سازه‌ی شناخته‌شده ساخته‌ی دست بشر باشد.
حامیان این فرضیه، که این ساختار را «آتلانتیس ژاپن» می‌نامند، معتقدند که این اثر ممکن است نشانه‌ای از تمدنی فراموش‌شده باشد که پیش از عصر کشاورزی وجود داشته است. فرضیه‌ای که در صورت اثبات، می‌تواند جدول زمانی تاریخ بشر را به‌طور اساسی تغییر دهد.

کشف اتفاقی و آغاز یک اختلاف‌نظر جهانی
این سازه در سال 1985 توسط «کی‌هاچیرو آراتاکه»، برگزارکننده تورهای غواصی در منطقه، کشف شد. او حین بررسی یک منطقه‌ی ماهی‌خیز که در افسانه‌های محلی به «قصر غرق‌شده» معروف بود، این ساختار سنگی را شناسایی کرد.
از آن زمان تاکنون، کارشناسان بسیاری از سراسر جهان برای بررسی این پدیده به ژاپن سفر کرده‌اند. از جمله «رابرت شوک»، استاد زمین‌شناسی در دانشگاه بوستون، که پس از بازدید از یوناگونی در سال 1997 اظهار داشت این ساختار به احتمال زیاد طبیعی است، اما امکان دارد در دوران باستان توسط انسان تا حدودی اصلاح یا مورد استفاده قرار گرفته باشد، مثلاً به‌عنوان معدن سنگ.
بنایی از دل عصر یخبندان؟
به گفته پروفسور کیمورا از دانشگاه ریوکیو، این سایت ممکن است در دوران آخرین عصر یخبندان ساخته شده باشد، زمانی که سطح دریا بسیار پایین‌تر از امروز بوده و این منطقه خشک و قابل سکونت بوده است.
شواهد زمین‌شناسی همچون ستون‌های سنگی در غارهای زیرآبی و تحلیل‌های رادیوکربن روی مرجان‌ها نشان می‌دهد که این منطقه در حدود 5 هزار سال پیش غرق شده، و حتی شاید 2 هزار سال پیش هنوز در خشکی قرار داشته است.
این موضوع به‌تازگی در برنامه‌ای از پادکست «جو روگان اکسپرینس» به بحث گذاشته شد، جایی که گراهام هنکاک نویسنده مشهور و فلینت دیبل، باستان‌شناس درباره‌ی منشاء این بنا به اختلاف نظر جدی رسیدند.
دیبل گفت: «من پدیده‌های طبیعی عجیبی زیادی دیده‌ام، اما در این مورد چیزی نمی‌بینم که برایم نشانی از معماری انسانی داشته باشد.»
در مقابل، گراهام هنکاک پاسخ داد: «برای من عجیب است که تو این را یک پدیده‌ی کاملاً طبیعی می‌دانی. به‌نظر من، اینجا نشانه‌های روشنی از طراحی هوشمندانه دارد: پله‌های حک‌شده، سنگ‌های عظیم، قوس‌ها و حتی طرحی شبیه به صورت انسان روی سنگ‌ها.»
نظریه «لموریا»؛ قاره‌ای گمشده در اعماق آب
ماساآکی کیمورا، ژئولوژیست ژاپنی، از این فرضیه پشتیبانی کرده و گفته که ممکن است این بنا بخشی از یک قاره‌ی گمشده به‌نام «لموریا» باشد. او تخمین زده است که این ساختار احتمالاً بین 2 تا 3 هزار سال پیش ساخته شده، زمانی که سطح دریا بسیار پایین‌تر از امروز بوده است.
پروفسور کیمورا معتقد است که پنج ویژگی کلیدی این سازه شامل: شکل کلی بنا، وجود پله‌های متعدد و منظم، وجود نوعی مسیر سنگی با تکه‌سنگ‌های اندک، دیواره سنگی که به‌موازات بنا کشیده شده و ساختارهایی شبیه به طاق ورودی، به همراه سوراخ‌های مشکوک در عمق و محفظه‌هایی در بالا که شاید گورهای باستانی بوده‌اند احتمال دست‌ساز بودن آن را مطرح می‌کند.

او با استفاده از مدل‌های بازسازی‌شده، این بنا را مشابه قلعه-معبدهای سنتی ژاپنی معروف به «گوسوکو» می‌داند.
تردیدها و نظریه‌های مخالف
با این حال، بسیاری از زمین‌شناسان و باستان‌شناسان همچنان با دیده تردید به این فرضیه‌ها می‌نگرند. پروفسور رابرت شوک، پاتریک نان (اقیانوس‌شناس)، و ترواکی ایشی (دانشگاه توکیو) همگی تأکید دارند که ویژگی‌های ساختاری این بنا را می‌توان با فعالیت‌های تکتونیکی، لایه‌بندی سنگ‌های ماسه‌ای و فرآیندهای طبیعی توضیح داد.
رابرت شوک، استاد دانشگاه بوستون، در مصاحبه‌ای این ساختار را صرفاً نتیجه «زمین‌شناسی معمولی و لایه‌بندی طبیعی سنگ‌های ماسه‌ای» توصیف کرده است. او گفت: «ماسه‌سنگ‌ها معمولاً در راستای سطوح مشخصی شکسته می‌شوند و لبه‌هایی صاف و منظم ایجاد می‌کنند، به‌ویژه در مناطقی که دارای فعالیت‌های تکتونیکی زیاد هستند.»
اگر قدمت بیش از 10 هزار ساله یوناگونی تأیید شود، این بنا می‌تواند جایگاهی مشابه با «گوبکلی‌تپه» در ترکیه بیابد؛ یکی از کهن‌ترین بناهای شناخته‌شده‌ی دست‌ساز بشر با قدمتی حدود 9500 سال پیش از میلاد.
این سازه اسرارآمیز، که همچنان در بستر اقیانوس آرام آرام فرسوده می‌شود، شاید کلید درک بخشی گمشده از تاریخ بشر باشد که تاکنون در تاریکی مانده است.