ندای لرستان

آخرين مطالب

فریدون شهبازیان، هنرمندی که برای شجریان و ایرج و الهه و عهدیه هم موسیقی نوشت سیاسی

فریدون شهبازیان، هنرمندی که برای شجریان و ایرج و الهه و عهدیه هم موسیقی نوشت
  بزرگنمايي:

ندای لرستان - این آخرین نت چه تلخ بود، این آخرین نت که سکوت را به همراه داشت، آن هم سکوتی ابدی برای کسی که در همه عمر صداها را نوشت و رهبری کرد تا «خیام» جرعه‌ای از خیال را به کام سحرگان بریزد و «محمدرضا شجریانِ» نغمه‌خوان آواز سر دهد که: «هنگام سپیده‌دم خروس سحری، / دانی که چرا همی‌کند نوحه‌گری؟/ یعنی که: نمودند در آیینهٔ صبح/ کز عمر شبی گذشت و تو بیخبری» و چه پر اندوه که این خروس سحری خبر داد که فریدون شهبازیان چهره در نقاب خاک کشید.

فریدون شهبازیان که صبح امروز «با هفت هزارسالگان سربه‌سر» شد، از کودکی شیفته موسیقی بود و صدایی از درون سینه‌اش او را می‌خواند تا نغمه‌ها را برای سازها سامان دهد. پدرش از او خواست تا در کودکی با هنر هم‌بازی شود و از ابتدایی ویولن به دست گرفت. اولین معلمش «عطاالله خادم میثاق» بود؛ اما آن که بر او تأثیر عمیق گذاشت معلم میثاق «سرژ خوتسیف» روس بود. ویولن راهی بود که فریدون شهبازیان یافته بود تا نگاه‌ها را به خودش جلب کند و این شد که در 17 سالگی هم دیپلم این ساز را داشت و هم عضوی از ارکسترسمفونیک تهران شده بود.
پنجه و توانایی که در آرشه کشیدن داشت او را به ارکستر «گل‌های رادیو» برد آن هم به رهبری صاحب‌نامان آن روزگار «روح‌الله خالقی» و پس از او جواد معروفی. شاگردی ابوالحسن صبا از او چهره‌ای ساخت که اگرچه با ساختار موسیقی کلاسیک غربی سازها آشنا بود و بخشی از آن مکتب محسوب می‌شد؛ اما روح موسیقی ایران در آثارش باقی‌مانده و مخاطب آن را می‌شنید، آثارش تلفیق جهان‌های شرق و غرب بود پیش از آن که همچون امروز مد شده باشد. جان موسیقی ایران به روی سازهای کلاسیک و مدرن غربی برد و آثاری ساخت که باعث شگفتی بود.

ندای لرستان


فریدون شهبازیان و آواز ایرانی
شهبازیان برای بهترین صداهای زن و مرد ایرانی موسیقی نوشت، از محمدرضا شجریان تا گیتی پاشایی، از علیرضا افتخاری و محمد اصفهانی تا خدیجه دده بالا (مهستی). از کلاسیک‌های موسیقی ایرانی همچون عهدیه و سیمابینا و عبدالوهاب شهیدی تا ایرج و اکبر گلپا. در موسیقی مدرن برای جوانان دهه هفتاد از علیرضا عصار تا حسین زمان موسیقی نوشت و آنان با آثار او صاحب‌نام شدند.
فهرست بلند بالایی است نام خوانندگانی که او برایشان موسیقی ساخت، بسیاری از نام‌ها را می‌توان به فهرست بالا اضافه کرد، کار ویژه او این بود که بر اساس موسیقی درونی هر خواننده به نت‌های اثرشان شناسنامه می‌داد و می‌نوشت. قطعاً آنچه برای الهه می‌ساخت تا آنچه برای سیمین غانم متفاوت بود و این دو با پری زنگنه و... نت‌هایی که شهبازیان می‌ساخت با روح و حضور خواننده پیوند می‌خورد.
شهبازیان و آلبوم‌های غول‌های ادبیات ایران
شهبازیان جایی در زندگی‌اش با شعر کلاسیک ایرانی و خداوندگاران ادبیات گره می‌خورد، وقتی که قرار است به پیشنهاد کانون پرورش فکری کودکان آثاری را تولید کند تا شاعران هم‌روزگارش آثار شاعران کلاسیک را بخوانند؛ و چه صدایی از صدای احمد شاملوِ شاعر برای آن که خیام را بازخوانی کند، بهتر است، صدایی که برای خوانش مولوی و حافظ را همین تأثیر را دارد. (اگرچه ادیبانی به شاملو خرده گرفتند که حافظ او در خوانش اشتباه دارد و خود او هم پذیرفت؛ ولی این همه ربطی با شاهکارهای موسیقیای شهبازیان نداشت.)
موسیقی بعد از خوانش «مطرب مهتاب رو آنچه شنیدی بگو» مولوی که شاملو می‌خواند حال و هوای عجیبی دارد چرا که آهنگ‌ساز توجه مخاطب را به شنیده‌های مطرب مهتاب رو جلب می‌کند و آن او را شنیده است.

ندای لرستان


محصول همکاری او و شاملو به شعرخوانی شاملو از آثار خودش هم رسید و کاشفان فروتن شوکران با قطعات شهبازیان چنان شنیدنی شد که گاه از شعر و صدای شاعر پیشی می‌گرفت و نت‌ها به جان مخاطب چنان می‌نشست که نت‌ها خود شاعرانه حیات می‌یافتند. و این جمله معنا پیدا می‌کرد که وقتی کلام پایان می‌یابد، موسیقی آغاز می‌شود.
همکاری او فقط به شاملو محدود نشد و با مهدی اخوان ثالث آن پیر شولاپوش برفینه سر هم کشید، اخوان بود و آن نیست‌انگاری خراسانی‌اش، اخوان بود آن تنهایی ابدی در زمستان و تک درختی که شاید روزی جوانه زد و قاصدکی که شاید روزی خبری داشت. اینها همه در یک نوار کاست با موسیقی شهبازیان جمع شد.
او در این مجموعه با هوشنگ ابتهاج شعرهای سعدی را کار کرد و به موسیقی اقوام ایرانی توجه بسیار کرد.
شهبازیان و سینما
فریدون شهبازیان از جمله آنان بود که خود را محدود نکرد به یک نوع کار و وقتی در سال 1353 به او پیشنهاد شد تا برای «غبارنشین‌ها» به کارگردانی داوود روستایی و نویسندگی منوچهر افتخاری موسیقی بنویسد، آن را رد نکرد و کار موسیقی فیلم را شروع کرد. او تقریباً سالی یک و حتی بعضی از سال‌ها موسیقی دو یا سه فیلم یا سریال را نوشت.
او تا پیش از انقلاب برای سه فیلم موسیقی ساخت و بخش بزرگی از آثارش بعد از انقلاب و برای فیلمسازانی همچون داریوش مهرجویی، مسعود کیمیایی، سیروس الوند، مسعود جعفری جوزانی، فریدون جیرانی، رسول ملاقلی‌پور و... بود؛ اما در میان همه این آثار موسیقی لیلا اثر داریوش مهرجویی چنان با جان اثر حرکت می‌کرد، که اندوه جانکاه روی چهره لیلا حاتمی را نقش می‌زد. استفاده هوشمندانه شهبازیان از تک‌نوازی سه‌تار ایرانی برای نشان‌دادن این اندوه بسیار دقیق بود. از جمله مواردی بود که شهبازیان از ساز و موسیقی ردیف دستگاهی ایرانی استفاده کرد. دلایل متعددی دارد از جمله اینکه لیلا گرفتار یک تفکر سنتی بود و موسیقی او باید از دل یک دلتنگی رازآمیز و درآمیخته با سنت می‌آمد و شهبازیان با نت‌های تزیینی این نغمه را چنان ساخت که در فیلم لیلا هم رد و نشان آشکاری نداشت و هم به جان هر مخاطبی نقشی می‌زد.
شهبازیان برای پائیزان رسول صدرعاملی هم اثر تأثیرگذاری نوشت و برای سریال معصومیت از دست رفته داود میرباقری، نگاهی به موسیقی عربی و منطقه داشت که با صدای محمد اصفهانی در تیتراژ تأثیرگذار بود.
درباره شهبازیان و کارهایش بسیار می‌توان نوشت، هر کدام از کارهای او قابلیت بحث دارد، او از سازهای ایرانی در آثارش بهره برد تا آن را با موسیقی کلاسیک و جهانی پیوند دهد و به اثری تبدیل کند که در همه جای جهان به روی مخاطبان اثرگذار باشد.

ندای لرستان


لینک کوتاه:
https://www.nedayelorestan.ir/Fa/News/1003770/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

اتحاد ملت بدون مطالبات ملت؛ انتقاد «جوان» از حزب اصلاح طلب

شهر در محاصره شعله‌های خشم آتش

همه بزرگان بودند جز خاتمی

سخنگوی صنف جایگاه‌داران سوخت: اجازه نصب دستگاه برای سنجش سوخت جایگاه‌ها را نمی‌دهند

کمیسیون تلفیق: جزییات طرح جدید برای کارت سوخت

سومین شرایط فروش ایران خودرو اعلام شد

کارشناس انرژی تحلیل کرد؛ تعطیلی‌ها همچنان ادامه دارد؟

ال‌پی‌جی به سبد سوخت خودروها اضافه می‌شود

اعتراض وزیر صمت به تقلیل مجدد گاز و برق تحویلی به صنایع

وزیر بهداشت: تلاش می‌کنیم با منطقی‌شدن قیمت دارو به مردم هزینهٔ اضافی تحمیل نشود

حجم کل معاملات در سامانه ارز تجاری به 686 میلیون دلار رسید

واردات خودرو سهمیه‌بندی شد

مصرف بنزین کشور در سال جاری 7.4 درصد افزایش پیدا کرد

فوری: دومین خرید استقلال مشخص شد

دومین خرید زمستانی استقلال مشخص شد/گزینه پرسپولیس در…

آخرین خبر نقل و انتقالات استقلال امروز شنبه 22 دی 1403/ مهران احمدی به استقلال پیوست/بمب استقلال ترکید

افتتاح کمیته روایت‌نویسی «حکنا» در لرستان، گام جدیدی برای ارتقای فرهنگ و هنر استان

مهران احمدی از پرسپولیس دور شد؛ هافبک خیبر خرم آباد به استقلال می‌پیوندد؟

دومین خرید استقلال مشخص شد

نشست سومین «مهرواره بانور» در لرستان برگزار شد

گزینه پرسپولیس به استقلال پیوست!

دومین خرید زمستانی استقلال از پرسپولیس است

دومین خرید زمستانی استقلال

کشف قرص‌های روان‌گردان در خرم‌آباد

دستگیری 169 قاچاقچی و خرده‌فروش موادمخدر در لرستان

حزب الله هوشمندانه عمل کرد

بخاطر مردم هم باید توافق کنیم هم FATF را بپذیریم!

ممنوعیت علیه خاتمی؛ وفاق در جاده‌ای یک‌طرفه؟

ترامپ چگونه به دنیای کریپتو روی آورد؟

رئیس سازمان توسعه تجارت: الان شرایط تک نرخی کردن ارز را نداریم

مرکز آمار ایران: 28 میلیون نفر از زنان، نه شاغل‌اند و نه دنبال کار می‌گردند

ترامپ، فشارها بر اقتصاد جهان را در 2025 افزایش می‌دهد

پیش بینی بورس یکشنبه 23 دی 1403

مدیرعامل توانیر: ماینرها می‌توانند برق مورد نیازشان را بخرند

پیش بینی قیمت دلار در 23 دی 1403

عبور قیمت طلا از مرز 5.300.000 تومان؛ دلار نیز دستخوش افزایش شد

فریدون شهبازیان، هنرمندی که برای شجریان و ایرج و الهه و عهدیه هم موسیقی نوشت

جاده اراک به بروجرد بهسازی و ایمن سازی شده

یادواره 51 شهید امدادگر لرستان برگزار می شود

لزوم مهارت‌آموزی دانش‌آموزان برای افزایش اشتغال در لرستان

مصداق غلبه حاشیه بر متن

تخصیص 11 هزار قطعه سکه ضرب 1403 به متقاضیان

با کیفیت‌ترین عسل ایران

شوک به بازار خودرو؛‌ قیمت این خودرو 200 میلیون بالا رفت

تامین آب آشامیدنی سه روستای شهرستان چگنی انجام شد

اجرای طرح آرامش در لرستان؛ کشف 345 کیلوگرم مواد مخدر و دستگیری 172 متهم

سقوط اقتصادی فرانسه نزدیک است؟

روند کاهش قیمت مرغ طی روزهای گذشته

پیام احساسی نانسی عجرم به رئیس‌جمهور جدید لبنان

تزریق اعتبارات قطره‌چکانی به سد معشوره/ روند پروژه تسریع شود