بزرگنمايي:

ندای لرستان - خراسان / «برای «پیروز»ی که لازم داریم!» عنوان یادداشت روز در روزنامه خراسان به قلم علیرضا کاردار است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
نهم اسفند روزی است که پیروز، توله یوزپلنگ ایرانی در سال 1401 تلف شد. پیروز در زندگی حدودا یک ساله‌اش به نماد یوز ایرانی تبدیل شد. یوزپلنگ کوچکی که از بدو تولد، دوران شیرخواری، بازیگوشی‌هایش، رها شدنش در فضای باز، خوابیدنش کنار تیمارگرش علیرضا شهرداری، قد کشیدنش، جست و خیزش و بعدا بیمار شدن و مرگش، در مرکز توجه دوستداران محیط زیست و اکثر ایرانیان بود. پیروز با آن چشم‌های زیبا که انگار غمی عمیق در آن‌ها نهفته بود، سمبل امید ایرانیان به بقای گونه در حال انقراض یوز ایرانی بود. یوزی که از ابتدای تولدش با دو خواهر و برادر دیگرش، زیر ذره‌بین کارشناسان، فضای مجازی و رسانه‌ها بود. بعد که دو توله دیگر ایران و فیروز (مادر و پدر پیروز) از بین رفتند، چشم امید متخصصان برای تکثیر به او دوخته شده بود. هرچند از ابتدا درباره مداخله در نگهداری او توسط انسان و دستی شدنش بحث‌های فراوانی بود. بعد هم علت مرگش مواردی از قبیل خوردن پلاستیک، تزریق داروی اشتباه و بیماری مادرزادی اعلام شد که باز هم سازمان حفاظت محیط زیست سیبل این انتقادها شد. پس از مرگ پیروز موجی از ناراحتی همراه با اعتراض به کم‌کاری یا از آن سو، درشت‌نمایی زندگی این حیوان دوست‌داشتنی راه افتاد. گذشته از همه حرف و حدیث‌ها درباره روش نگهداری و مراقبت‌ها از پیروز، آن‌چه او را هنوز در ذهن ایرانیان زنده نگه داشته است، آن همدلی و همبستگی است که به وجود آورد و در حافظه ایرانیان ثبت شد. پیروز نماد همدلی ما شد و در عمر کوتاهش نقش راوی یک روایت جمعی ایرانی را بازی کرد. چیزی که همیشه تاریخ به آن نیاز داشته‌ایم. یک نخ تسبیح همگانی که همه اقشار و افراد ایرانی را به هم وصل کند و باعث اتحاد آن‌ها شود. این نقش پیروز، یک مسئولیت ناخواسته بود که بر دوش نحیف این طفل معصوم گذاشته شد و باز باید منتظر بمانیم تا یک اتفاق دیگر باعث شود همه ایرانیان از هر دسته و با هر طرز تفکری حول یک محور اجتماعی جمع شوند و به ابراز احساسات بپردازند، مانند یک صعود دقیقه نودی دیگر به جام جهانی.
تا دیر نشده باید فکری کرد
گذشته از بحث جامعه‌شناسی نقش پیروز، بحث‌های محیط زیستی پیرامون آن هم قابل بررسی هستند. این که گونه‌های نادر و انحصاری کشورمان در حال انقراض‌اند، مسئله‌ای نیست که به راحتی بتوان از کنار آن گذشت. طبق گفته کارشناسان در سال 2022 از بیش از هزار گونه مهره‌دار جانوری کشور، 75 گونه در فهرست سرخ اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) قرار گرفته‌اند. به این معنی که گونه‌ها در این فهرست در سه طبقه در وضعیت بحرانی، در خطر انقراض و آسیب‌پذیر قرار دارند. عواملی از قبیل تخریب جنگل‌ها برای استفاده غیرقانونی یا حتی قانونی چوب، ویلاسازی در دامن طبیعت، توسعه جاده‌ها و راه‌ها، کند و کاو معادن بدون داشتن پیوست محیط زیستی، چرای بی‌رویه دام در مراتع، تغییر کاربری اراضی، اولویت دادن به ساخت و ساز صنعتی بدون توجه به مسائل زیست محیطی، توجه نکردن به هشدارها و مشاوره‌های فعالان محیط زیست و کارشناسان دلسوز و عوامل ریز و درشت دیگر. با این‌همه اگر دولت و نهادهای مرتبط و مسئول همین حالا راهکارهای پیشگیرانه از به خطر افتادن گونه‌های کمیاب جانوری کشور را آغاز کنند، قطعا می‌توان جلوی ضرر را گرفت. کارهایی همچون حصارکشی و تامین روشنایی جاده‌ها در زیستگاه جانوران، نصب آبشخور در قرق حیوانات، ساخت زیرگذر برای عبور آن‌ها، جلوگیری از زاد ولد سگ‌های ولگرد و مراقبت از سگ‌های گله، فرهنگ سازی روستاییان، دامداران و صیادان، مهار گونه‌های مهاجم و مخرب، برخورد جدی با جنگل‌خواران و شکارچیان غیرمجاز و... . این حیوانات میراث طبیعی و گنجینه ملی کشورمان هستند که باید مانند جنگل‌ها، رودها، دریاچه‌ها، دشت‌ها، کویرها و حتی بناهای تاریخی و نمادهای باستانی از آن‌ها حفاظت کرد.