ندای لرستان

آخرين مطالب

چهارشنبه سوری و مساله حاکمیت قانون مقالات

چهارشنبه سوری و مساله حاکمیت قانون
  بزرگنمايي:

ندای لرستان - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
محسن برهانی| یکی‌ از سنت‌های تاریخی و کهن در ایران، سنت چهارشنبه سوری است که در بخش‌های مختلف کشور در قالب‌های متفاوتی ظهور و بروز پیدا می‌کند. از اوایل دهه هفتاد شمسی ابتدا در شهرهای بزرگ و سپس در شهرهای کوچک، سه‌شنبه آخر سال با سر و صداهای ناشی از انفجار نارنجک‌های دست‌ساز عجین شد و فضای شهرهای مختلف کشور در بعد از ظهر و شام سه شنبه آخر سال بیشتر به میدان جنگ شبیه‌تر است تا یک مراسم سنتی در قالب پریدن از روی آتش یا قاشق‌زنی و ... و با کمال تاسف هر ساله تعداد قابل توجهی از شهروندان دچار آسیب‌های جسمی و بعضا آسیب‌های جانی می‌شوند. سال‌ها تلاش شد با تهدید و اقدامات پلیسی از فروش و استفاده از ترقه‌ها و نارنجک‌ها جلوگیری به عمل آید که وضعیت فعلی به روشنی این حقیقت را به اثبات می‌رساند که در موضوعات فرهنگی، مداخلات پلیسی- قضایی مفید فایده نیست و مشکل را حل نمی‌کند و اگر متولیان امر از همان دهه هفتاد به جای برخورد‌های سلبی ضمن پذیرش و تقویت سنت‌ها و مراسمات تاریخی، ابزارهای سالم و در عین حال هیجان‌برانگیز را در اختیار جامعه قرار می‌دادند شاید با وضعیت بغرنج فعلی مواجه نبودیم. صرف‌نظر از تحلیل اجتماعی موضوع و چرایی ایجاد این وضعیت، چهارشنبه‌سوری دارای ابعاد حقوقی است که این یادداشت به اختصار به این امر خواهد پرداخت. آیا استفاده از ترقه و نارنجک می‌تواند مشمول عنوان کیفری قرار گیرد؟ باید میان دو وضعیت تفکیک قائل شد: 
بازار
اول. صرف استفاده از نارنجک و پرتاب ترقه نمی‌تواند دارای عنوان کیفری باشد...
چراکه ترساندن سایرین و ایجاد سروصدا در نظام حقوقی ایران دارای عنوان کیفری نیست. برخی از افراد برای برخورد کیفری به ماده 618 تعزیرات استناد می‌کنند و تصور می‌نمایند که این ماده می‌تواند مستندی جهت برخورد کیفری باشد. این ماده مقرر می‌دارد: «هرکس با هیاهو و جنجال یا حرکات غیر متعارف یا تعرض به افراد موجب اخلال نظم و آسایش و آرامش عمومی گردد یا مردم را از کسب و کار باز دارد به حبس از 3 ماه تا یک سال و تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد».
چنانچه ملاحظه می‌شود در این ماده رفتار مجرمانه عبارت است از «حرکات غیر متعارف». برای شناخت متعارف بودن یا نبودن یک موضوع، بایستی به عرف رایج مراجعه کرد. به نظر می‌رسد که استفاده از ترقه و سایر وسایل مشابه در عصر و شام روز سه‌شنبه آخر سال امری غیرمتعارف نیست بلکه متأسفانه این اقدامات -که زمانی غیر متعارف محسوب می‌شد- امروزه و‌ براساس عرف موجود، امری رایج و متعارف است (لازم به ذکر است که خوب بودن و بد بودن یا پسندیده و ناپسندیده بودن امری هستند و متعارف و غیرمتعارف بودن امری دیگر که با یکدیگر ملازمه ندارند کمااینکه میان «هست و باید» ملازمه برقرار نیست) .
بنابراین صرف استفاده از ترقه و نارنجک در سه‌شنبه آخر سال مشمول این ماده قانونی قرار نمی‌گیرد.
دوم. اگر استفاده از مواد محترقه و مواد منفجره باعث آسیب به سایرین شود این موضوع قطعا جرم است اگر آسیب مالی باشد در قالب جرم تخریب، و اگر جسمی یا جانی باشد در قالب جنایت قابل پیگرد است. به‌نظر می‌رسد در بسیاری از موارد چنین جنایاتی از شمول تعریف جنایات عمدی موضوع ماده 390 قانون مجازات اسلامی خارج است و چنین جنایاتی در قالب جنایت شبه‌عمد موضوع بند الف و ج ماده 291 قانون مجازات اسلامی قابل پیگرد هستند و مرتکب علاوه بر پرداخت دیه به حبس مندرج در ماده 614 و 616 تعزیرات محکوم خواهد شد.
نکته قابل تأمل آن است که به علت وضعیت اجتماعی حاکم بر سه شنبه آخر سال، در بسیاری از موارد مرتکب جنایت مشخص نمی‌شود و معلوم نیست کدام نارنجک باعث جرح یا مرگ شده است. در اینگونه موارد به استناد ماده 487 قانون مجازات اسلامی و رای وحدت رویه شماره 790 دیه افراد آسیب‌دیده بایستی از بیت‌المال پرداخت شود و حضور آسیب‌دیده در خیابان یا یک جمع خاص مسوولیت بیت‌المال را منتفی نمی‌سازد.
 اما اگر خود مرتکب باعث آسیب به خود شده باشد مثلا در حال بستن نارنجک مواد منفجره در دست وی منفجر و باعث آسیب به او شده باشد، این رفتار مشمول «قاعده اقدام» است و بیت‌المال هیچگونه مسوولیتی نسبت به وی ندارد.
نکته نهایی آنکه در سال‌های اخیر شهروندان تهدید می‌شوند که اگر چنانچه از داخل خودرو نارنجک و ترقه به بیرون پرتاب شود این اقدام منجر به توقیف خودرو خواهد شد. این ادعا فاقد هرگونه مستند قانونی است و نمی‌توان ادعا کرد که خودرو وسیله ارتکاب جرم پرتاب ترقه است چراکه اولا چنانچه در بالا توضیح داده شد پرتاب ترقه و نارنجک دستی -در صورت عدم ایراد خسارت مالی یا جانی- فاقد عنوان مجرمانه است ثانیا بر فرض مجرمانه بودن، خودرو ابزار و وسیله ارتکاب این جرم محسوب نمی‌شود و نمی‌توان اقدام به توقیف خودرو نمود.
امید که امسال، کمترین آسیب‌ها متوجه شهروندان گردد و به‌جای خط و‌نشان کشیدن و تهدید به استفاده از ابزارهای کیفری و پلیسی، به «مدیریت ریسک» پرداخت تا آسیب‌های کمتری را شاهد باشیم.

لینک کوتاه:
https://www.nedayelorestan.ir/Fa/News/1015370/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

بازی بقا؛ چرا نتانیاهو یورش به غزه را از سر گرفت؟

نظر محجوب درباره افزایش 45درصدی حقوق کارگران

آیا هوش مصنوعی جای روانشناس‌ ها را می‌گیرد؟

افزایش 25 درصدی مصدومان چهارشنبه‌سوری در لرستان

تحویل 94 دستگاه ماشین‌آلات خدماتی به دهیاری‌های لرستان

اعضای بدن شما چند ساله‌اند؟

اجرای 56 عملیات اطفای حریق در شب چهارشنبه‌سوری خرم‌آباد

افزایش وزش باد شدید در لرستان

دوز پایین نیکوتین می‌تواند سرعت پیری مغز را کم کند

انجام 56 مورد عملیات اطفا حریق در شب چهارشنبه سوری در خرم آباد

آیین تجلیل و بدرقه ورزشکاران اعزامی به المپیک جهانی دانش آموزی صربستان 2025 در  خرم آباد

انفجار منزل مسکونی در محله پشت بازار خرم آباد

تعداد مصدومان چهارشنبه‌ سوری در لرستان به 106 نفر رسید

آیا ترامپ واقعا قصدی برای تعامل با ایران دارد؟

خاتمی در 1403: رئیس‌جمهورساز

چرا عربستان خود را وارد منازعه شرق اروپا کرده است؟

ایلنا: مبلغِ «افزایش مزد» پول سه کیلو گوشت هم نیست!

افزایش تعداد مصدومان چهارشنبه‌سوری لرستان به 63 نفر

ویژه‌برنامه خاطره‌نویسی «ماه بندگی» برگزار می‌شود

افزایش تعداد مصدومان چهارشنبه‌سوری لرستان به 106 نفر

عیدانه بیمه دی برای بیمه‌گزاران

روایت سی‏‏‌ان‏‏‌ان از گورهای دسته‌جمعی علوی‌ها

جامعه‏ بی‌‏اعتناست نه ناامید

استقبال از آزادی کروبی

ایران، دچار فرسودگی اجتماعی

فعال اصلاح‌طلب مطرح کرد: رفع حصر؛ دیر، ناقص اما ضروری

«گروسی» به پزشکیان چه قولی داد؟

اولین چراغ سبز مجمع تشخیص به پالرمو و CFT

محمدباقر قالیباف در 1403: حسرت بر دل مانده

کشف منابع جدید از یک شبه فلز نادر در ایران

مصرف بنزین در آستانه تعطیلات نوروزی چقدر شد؟

9 مصدوم در حوادث چهارشنبه‌ آخر سال در لرستان

1403 آخرین رمق ما معمولی‌‏ها بود...

معاون سازمان ملی هوش مصنوعی: از نیروهایمان فقط 15 نفر مانده‌اند که آنها هم کار خاصی نمی‌کنند

توضیحات سازمان هواپیمایی کشوری درباره نظارت بر سفرهای نوروز 1404

پرداخت صد درصد مستمری بازنشستگان و حقوق کارکنان دولت

خداحافظی تلخ بورس با سال 1403

ابلاغ مصوبه واگذاری 7 شرکت دولتی بابت تادیه بدهی دولت به تأمین اجتماعی

قالیباف بخش دوم قانون بودجه سال 1404 را ابلاغ کرد

نگاهی به آیین‌های نوروزی در لرستان/ خانه‌تکانی به سبک لری

مصدومان چهارشنبه‌سوری لرستان به 9 نفر رسید

پایان نمادین 88

زیباکلام: سال 1404 یا زنگی زنگ خواهیم شد یا رومی روم

چرا آمریکا به یمن حمله کرده است؟

فعال اصولگرا: امید به تغییر ریل سیاست خارجی برای 1404 دارم

پایان طوفانی قیمت‌ طلا و سکه در سال 1403

بحران در سد کرج

افزایش کارت سوخت جایگاه ها متناسب با تقاضای بنزین

امانت‌داران آرمان‌هایی هستیم که از ایثار نشأت گرفته است

سرمقاله خراسان/ 1404، سال شجاعت در تصمیم گیری