بزرگنمايي:

ندای لرستان - هم میهن / «جانی یا قربانی؟» عنوان یادداشت روز در روزنامه هم میهن است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
ریاست محترم قوه‌ قضائیه با اشاره به قتل دانشجوی دانشگاه تهران گفت: «در همه موارد این‌چنینی باید نفرات به سرعت شناسایی و پرونده به سرعت رسیدگی شود. رسیدگی به پرونده این‌دست جرایم نباید شش‌ماه و یک‌سال طول بکشد. اشکالاتی که در پرونده‌های حساس دادگاه بدوی است را بررسی کنید. پرونده‌هایی که افکار مردم را به خود مشغول می‌کند، رای متقن و محکم داشته باشد که کمتر در دیوان‌عالی کشور مورد نقض قرار بگیرد. قوه‌قضائیه ناخواسته در دوقطبی‌ها نیفتد. مسئولان قضایی تحت هیچ شرایطی به حاشیه‌ها توجه نکنند و در صراط مستقیمِ «احقاق حق» و «اجرای عدالت» ثابت‌قدم باشند.»
همه توصیه‌های ذکرشده خوب و درست است. ولی با توجه به وظایف این قوه به نظر می‌رسد که کافی نیست. زیرا مطابق بند3 اصل156، نظارت بر حسن اجرای قوانین و مطابق بند5 این اصل، اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین؛ از وظایف این قوه شناخته شده است. توصیه‌های آقای اژه‌ای در مورد این پرونده و یا در اغلب پرونده‌های مشابه، صرفاً بر اساس بند 4 و 1 این اصل است.

چرا توجه به اصول دیگر مهم است؟ آیا فقط با مجازات می‌توان مانع از تکرار جرم شد؟ تاکنون افراد زیادی مشمول مجازات اعدام و حبس‌های طویل‌المدت شده‌اند، ولی ارتکاب جرم کم نشده است. مگر ممکن است که دو جوان به‌راحتی کسی را برای برداشتن یک لپ‌تاپ بکشند و بدانند که بازداشت و اعدام خواهند شد؟
اصلاً چرا آن محل فاقد امنیت کافی بوده؟ آیا دانشجویان بی‌توجه به امنیت محل بوده‌اند؟ آیا مدیریت خوابگاه پیگیر حل مسئله نشده؟ آیا شهرداری و پلیس در انجام وظایف خود مرتکب قصور یا تقصیر شده‌اند؟ اصلاً چرا سرقت با شیب زیاد در حال افزایش است؟ چرا باید برای طبقات پایین جامعه درآمد و رشد اقتصادی کاهنده و یا ثابت باشد و در مقابل نرخ تورم صعودی و 40درصدی و بیشتر باشد؟
بله، هر فردی که مرتکب جرم می‌شود شخصاً مسئولیت دارد؛ ولی آیا حکومت هیچ مسئولیتی ندارد؟ اگر دارد، چگونه رسیدگی می‌شود؟ تاکنون چند مورد رسیدگی شده است؟ و اگر حکومت در این زمینه هیچ مسئولیتی ندارد، رسماً اعلام شود تا مردم بدانند. با ترک‌فعل یا سیاست‌های زیان‌بار و تخصیص نادرست منابع چگونه باید مقابله کرد؟ چرا نیرو برای کارهای دیگر از جمله جلوگیری از تجمع عادی مردم در همان نزدیکی‌های محل جنایت وجود دارد؛ ولی برای حفظ امنیت نیست؟
مسئله این است که با مجازات مجرم و حتی سرعت در اجرای مجازات مشکلی حل نخواهد شد. اصلاً مرتکبین این جرایم درکی از تبعات کار خود ندارند. آنان در لحظه زندگی می‌کنند. آینده برایشان نامفهوم است. مسئله آنان گذران حال است. فاصله زیادی میان بدترین تصور آنان از آینده با تصورات خوب‌شان از آینده وجود ندارد. ما نباید آنان را با خودمان مقایسه کنیم.
اگر ما آینده‌نگری داریم و از هزینه مجازات ارتکاب جرم می‌ترسیم، به این علت است که چیزی داریم که از دست دادن آن برایمان مهم است. نگاه بسیاری از ما به آینده است؛ ولی این دو قاتل و ده‌ها قاتل و مجرم دیگر قربانی وضعیتی شده‌اند که فردایی برایشان وجود ندارد که نگران تبعات کارهای امروز خود باشند.
امیدواریم که توصیه رئیس محترم قوه‌قضائیه اجرایی شود و آن دو جوان نیز سریع شناسایی و دستگیر شوند. ولی اگر چنین بود، این امکان را فراهم کنید که پیش از صدور و اجرای اعدام، چندین کارشناس و وکیل از آنان نه به‌عنوان متهم به قتل، که به‌عنوان شاکی از مدیریت امور کشور وارد دادگاه شوند و ادعانامه‌ای را در دفاع از نسلی بخوانند که قربانی وضع موجود هستند.
قربانی فساد، کاهش رشد اقتصادی، فقر، کمبود آموزش و رسانه‌های منزجرکننده و جامعه‌ای که خشن است؛ درحالی‌که آنان را از ابراز خشونت منع می‌کند. یک‌بار به ادبیات رسمی نگاهی بیندازید تا صحت این ادعاها روشن شود.
کاش یک‌بار هم متولیان امر در جایگاه متهم قرار می‌گرفتند و این مجرمین که بخشی از قربانیان وضع موجود هستند، شکایت و ادعانامه‌ای را در دفاع از خود قرائت می‌کردند. باید پذیرفت جامعه‌ای که فقط در پی مجازات و تشدید آن است و این را تنها راه کاهش جرم می‌داند، هیچ‌گاه رستگار نخواهد شد.