ندای لرستان - - پل‌های تاریخی لرستان شاهکار معماری ایران به شمار می‌روند و دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی‌اند که دلیل منحصر‌به‌فرد بودن پل‌های لرستان معماری پیشرفته آنها است.
این پل‌های لرستان همه در جهان از ویژگی‌های منحصر به‌فردی برخوردار هستند و شاید یکی از دلایل اصلی شکل‌گیری بیشتر پل‌ها در استان این باشد که لرستان شاهراه و گذرگاه مهمی در قدیم بوده که مسیر شمال را به جنوب و شرق را به غرب وصل کرده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
کشکان مادر پل‌های تاریخی ایران، پل گاومیشان، فاتح رودخانه سیمره، پل‌دختر، اثر ارزنده معماری پیش از اسلام، پل شکسته تنها پل سنگی دنیا، پل گپ یا صفوی، پل کلهر؛ اثری متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی و پل سی پله از مهمترین پل‌های تاریخی لرستان هستند. 
پل‌های تاریخی استان لرستان که شاهکار‌های معماری ایران به شمار می‌آیند پس از اهرام ثلاثه مصر که بزرگ‌ترین بنا‌های سنگی جهان هستند دومین بنا‌های سنگی به‌جامانده از گذشتگان به‌حساب می‌آیند؛ وجود بیش از 100 پل تاریخی در دیار لرستان سبب شده تا این استان لقب پایتخت پل‌های تاریخی ایران به خود بگیرد؛ پل‌هایی حیرت‌انگیزی که از دوران مادها، هخامنشی، ساسانی و اسلامی به میراث مانده است. 
پل‌های تاریخی لرستان، دومین بنا‌های بزرگ سنگی در جهان
عطا حسن پور مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان گفت: به گواه تاریخ پل‌های تاریخی لرستان بعد از اهرام ثلاثه مصر بزرگترین بنا‌های سنگی جهان محسوب می‌شوند که باستان‌شناسان بزرگ جهان در بازدید از این پل‌ها هر کدام به عظمت و ویژگی خاص آنها اشاره کرده‌اند. 
وی عنوان کرد: به عنوان مثال بزرگترین دهانه معماری جهان باستان در پل "گاومیشان" پلدختر قرار دارد که از طاق کسری ایوان مدائن عریض‌تر است و بلندترین پل جهان باستان «کلهر» معمولان است که در تنگنای عرض دره‌ای 91 متری با ارتفاع بیش از 26 متر احداث شده است. 
وی ادامه داد: لرستان تنها پایگاه ملی پل‌های تاریخی کشور محسوب می‌شود و هر پایه از پل "کشکان" به اندازه یک آپارتمان عظمت و ماندگاری دارند. 
حسن پور افزود: متأسفانه در سیل سال 98 پایه‌های پل کشکان دچار آسیب شد و از طرفی بروز این سیل گواهی بر استواری پایدار شاهکار پل‌های تاریخی لرستان است که فقط یک پایه از پل تاریخی کشکان کج شد و مابقی با خسارت جزئی هنوز استوار هستند. 
وی افزود: از سال 83 پایگاه تخصصی پل‌های تاریخی لرستان به عنوان تنها پایگاه تخصصی کشور در این استان تأسیس و راه اندازی شد. 
حسن پور اظهار داشت: تلاش می‌شود مابقی پل‌های تاریخی استان نیز ثبت ملی شوند و لرستان تنها پایگاه تخصصی پل‌های تاریخی کشور را دارد و این امر خودش یک مزیت به حساب می‌آید. 
وی با اشاره به اینکه کار این پایگاه، نگاه تخصصی به مرمت، نگهداری، حفاظت، آسیب شناسی و معرفی پل‌های تاریخی لرستان است گفت: خوشبختانه این پایگاه تا کنون عملکرد خوبی داشته است. 

پنج پل تاریخی لرستان شرایط ثبت جهانی دارند
علی مصطفی نژاد مدیر پایگاه پل‌های تاریخی لرستان گفت:در گذشته لرستان در مسیر شریان‌های راهی بوده و ناگزیر بوده‌اند که از این منطقه عبور کنند، از طرفی نیز به دلیل اینکه در این منطقه نیز رود‌های بسیار خروشانی وجود داشته است و عبور از آنها برای تداوم مسیر ضروری بوده پل‌های تاریهی بزرگ لرستان بنا شده‌اند. 
مصطفی نژاد افزود: حدود پنج مورد از پل‌های تاریخی لرستان شرایط ثبت جهانی را دارند و پل‌های تاریخی استان در قالب ثبت جهانی پل‌های تاریخی ایران ثبت جهانی خواهند شد. 
وی اظهار داشت: در واقع پنج مورد از پل‌های تاریخی استان در لیست اصلی قرار می‌گیرند و بقیه پل‌های تاریخی ایران به عنوان متمم پل‌های تاریخی لرستان ثبت خواهند شد .
وی با اشاره به آسیب‌های وارده از سیل 98 بر پل‌های لرستان در مسیر رودخانه‌های خروشان گفت:رفع خطر از پل‌های تاریخی لرستان نیازمند 50 میلیارد تومان اعتبار است. 
مصطفی نژاد با تاکید بر ضرورت نگاه ویزه به وضعیت پل‌های تاریخی لرستان گفت: با اعتبار قطره چکانی نمی‌توان این پل‌ها را مرمت کرد، و تلاش می‌شود که اسیب‌های وارده را برطرف کنیم هرچند این مرمت‌ها نیازمند اعتبارات هستند و متأسفانه بعد از وقوع سیلاب، اعتباراتی که برای مرمت پل‌های تاریخی استان اعلام شده بود، پرداخت نشد. 
وی اظهار داشت:مرمتی در یکی از پایه‌های کشکان انجام شده است که دقیق، اصولی، منطبق بر منشور‌های بین المللی است. 
وی عنوان کرد: برخی از پل‌های تاریخی لرستان الان در ثبت موقت هستند، ابتدا آثار باید در ثبت موقت قرار بگیرند که چرخه آن فعال شود و سپس پلن مدیریت کار آماده شود. 
مصطفی نژاد افزود: برای پلن مدیریت کار، بخشی از کار آماده شده و یکی از مهم‌ترین کار‌ها در تشکیل پرونده ثبت جهانی اسکن لیزر است که انجام شده، دیگر مطالعالت نیز انجام شده است و تکمیل این مطالعات نیازمند 10تا 12 میلیارد تومان اعتبار است تا بتوان پرونده نهایی را برای یونسکو ارسال کرد. 
وی گفت: در صورت تحقق این اعتبار چهار تا پنج مورد از پل‌های تاریخی لرستان در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت خواهند شد و با توجه به شرایط منحصر‌به‌فرد پل‌های لرستان به طور حتم پرونده پل‌های تاریخی استان از سوی یونسکو تأیید خواهد شد.
تنها پایگاه پل‌های تاریخی کشور در لرستان
مدیر پایگاه پل‌های تاریخی لرستان ادامه داد: پل‌های تاریخی این استان که باعظمت و پرآوازه‌اند، یکی از داشته‌های ما محسوب می‌شوند و اهمیت این پل‌ها چنان است که تنها پایگاه پل‌های تاریخی کشور در لرستان ایجاد شده‌است. 
مصطفی‌نژاد بیان کرد که 12 پل لرستان همزمان با ایجاد پایگاه تخصصی پل‌های تاریخی در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده بود که این تعداد هم‌اکنون به حدود 85 پل رسیده‌ است. 
وی با تأکید به اینکه با شناسایی پل‌های تاریخی لرستان، ثبت ملی 100 پل تاریخی در این استان دور از نظر نیست، یادآور شد که لرستان با این تعداد پل، دارای یک رکورد خاص تاریخی و فرهنگی است. 
مدیر پایگاه پل‌های تاریخی لرستان توضیح داد: که بزرگ‌ترین دهنه‌ها و بزرگ‌ترین پایه‌های پل‌سازی کشور در این استان ایجاد شده و نیز بیشترین حجم مصالح به‌کاررفته در پل‌های تاریخی کشور مربوط به لرستان است. 

پل کشکان؛ یکی از عظیم‌ترین پل‌های تاریخی ایران
در گویش محلی به پل کشکان، پل «کشکو» می‌گویند. در واقع می‌توان گفت که یکی از عظیم‌ترین پل‌های تاریخی ایران همین پل است قدمت آن به هزار سال هم می‌رسد. این موضوع را قبول داریم که این پل در گذشت سالیان سال و با وجود زلزله و سیل و بلایای طبیعی دیگر آسیب‌های بسیاری دیده است، اما همچنان از عظمت و شکوه خود را حفظ کرده و به همین دلیل است که آن را مادر تمام پل‌های تاریخی ایران می‌دانند. 
این پل زیبا در شهرستان چنگی قرار دارد و همانطور که از نامش پیداست بر روی یک رودخانه به نام کشکان استوار شده است. باستان شناسان بر اساس تاریخی به جای مانده معتقدند که این پول متعلق به دوره ساسانیان است و در دوره حکومت‌های دیگر مانند دوره آل حسنویه که در قرن سوم بچه هام هجری می‌زیستند، در مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است. 
در واقع پل کشکان یک مسیر برای اتصال شهر‌ها به یکدیگر بوده و برای مثال این پل شهر شاپور خواست را به کرمانشاه که در غرب کشور قرار دارد متصل می‌کرده است. جالب است بدانید که در بسیاری از کتب تاریخی که از گذشتگان به جای مانده نام و این پل تاریخی هم آورده شده است. در نزدیکی‌های پل کشکان سه پل تاریخی دیگر هم وجود دارد که البته چیز زیادی از آن‌ها باقی نمانده و تقریباً تخریب شدند؛ مشخص است که این پل‌ها متعلق به دوره ساسانی‌ها بودند. 
بر روی پایه‌های این پل یک کتیبه وجود دارد که روی آن یک تاریخ حک شده و تاریخ هم متعلق به دوره حکومتی آل حسنویه است. بر روی این کتیبه نوشته شده که در سال 389 هجری قمری ساخت این پل آغاز شده و اتمام آن ده سال طول کشیده است. این کتیبه دارای 7 سطر است که با بسم الله الرحمن الرحیم شروع، که با یک خط زیبای کوفی حکاکی شده است. 
پل کشکان در منطقه‌ای به نام طرهان قرار گرفته است. این منطقه قدمتی هزار ساله دارد و در یکی از کتب تاریخی از این منطقه این گونه یاد شده که پیش از ورود اعراب به خرم آباد منطقه طرهان کاملا از بین رفته است. 

پل گاومیشان؛ اثری تاریخی مانده از ساسانیان
پل گاومیشان یکی از سازه‌های باستانی در ایران است که در مرز میان دو استان لرستان و ایلام قرار دارد. البته بیش از 90 درصد از بخش‌های سازه جزو استان لرستان می‌باشد. با این حال ساکنین شهرستان دره شهر آن را متعلق به خود می‌دانند و وب سایت رسمی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران، پل گاومیشان را از بنا‌های شهرستان پلدختر معرفی نموده است. در کل این بنا به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری استان ایلام نیز شناخته می‌شود. 
بنای پل گاومیشان در دوره فرمانروایی ساسانیان ساخته شد و با داشتن عرض دهانه بسیار پهن، یکی از عریض‌ترین طاق‌های ساخته شده در دوره ایران باستان به حساب می‌آید. یکی از دهانه‌های این پل زمانی که اعراب مسلمان به ایران حمله کردند و ارتش ایران قصد جلوگیری از نفوذ آن‌ها به کشور می‌شد، نابود گردید. زلزله‌ای که در سال 1600 مبلادی در این ناحیه رخ داد نیز سبب وارد آمدن آسیب‌هایی به پل گاومیشان شد. یک جاده باستانی که پیوند دهنده شوش به هگمتانه بود در این منطقه قرار داشت و این سازه نیز در امتداد آن بود. در ساخت پل گاومیشان از مصالحی همچون ملاط، آجر و سنگ استفاده شده است. تعداد طاق‌هایی که در حال حاضر وجود دارند، 6 عدد است و طول پل 175 متر و عرض آن 8 متر و 20 سانتیمتر می‌باشد. اندازه عرض پا تاق‌ها یا حدفاصل چشمه نیز چیزی میان 2،5 تا 25 متر است. در دوره صفویه و قاجار اقداماتی جهت تعمیر این پل صورت گرفته بود که آثار آن همچنان در چشمه طاق‌ها دیده می‌شود.

پل دختر؛ پلی بر روی رودخانه کشکان
پل بر روی رودخانه کشکان احداث شده است که اندازه و بزرگی پل نشان می‌دهد که زمانی این رودخانه بزرگ‌تر از اندازه کنونی اش بوده است. این پل به دستور شاپور اول ساسانی ساخته شده است و در جاده شاهی قرار داشت که شهر استخر را به بیشاپور وصل می‌کرد و از آنجا به شهر‌های بین النهرین مانند تیسفون و هترا می‌رسید. احتمال می‌دهند که این پل را بر روی بقایی یک پل از دوران هخامنشی بنا کرده‌اند. این پل در گذشته به اسم پل کر و دختر شناخته می‌شد که امروزه تنها به آن پلدختر می‌گویند. این اثر تاریخی به شماره 1678 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

پل شکسته؛ «طاق پیل اشکه‌سه» در خرم آباد
پل شکسته خرم آباد در زبان لری به نام «طاق پیل اشکه‌سه» شناخته می‌شود. پل شکسته، از جمله شاهکار‌های معماری دوره ساسانیان به شمار می‌رود که تا به امروز پابرجا باقی مانده است. این پل، از جمله بزرگ‌ترین پل‌های سنگی ایران است که با نام پل شاپوری نیز شهرت دارد و در ضلع جنوبی قلعه فلک الافلاک، در جنوب شهر خرم آباد لرستان قرار دارد. طول این پل در گذشته به 230 متر می‌رسید و حدود 28 چشمه طاق داشت؛ هر چند، امروزه تنها پنج چشمه طاق آن باقی مانده است. پل شکسته خرم آباد در سال 1354 شمسی در فهرست آثار ملی ایران به شماره 1058 به ثبت رسید؛ اما از لحاظ گردشگری، به آن بی‌توجهی شده است. 

پل کلهر؛ راه شاهی در مسیر هگمتانه به شوش
پل کِلَه هُر، یا کِلَهُر مربوط به سدهٔ 4 ه‍. ق است و در شهرستان پلدختر، معمولان، روی رود کشکان واقع شده و در تاریخ 27 بهمن 1378 با شماره ثبت 2586 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این پل در ادوار مختلف مورد استفاده قرار گرفته و به روایتی در زمان هخامنشیان ساخته شده و به عنوان راه شاهی در مسیر هگمتانه به شوش بنا شده و در دوران ساسانیان مرمت گردیده ولی بیشتر قسمت‌های آن در زمان بدر بن حسنویه (374 هـ. ق) بازسازی شده است. 

پل سی پله؛ ارتباطی بین بین‌النهرین با ایران
پل سی پله (کر و دِت) مربوط به دوران‌های تاریخی پیش از اسلام در دوره ساسانی است و در شهرستان کوهدشت، بخش طرهان، دهستان طرهان غربی نزدیک روستای سرطرهان واقع شده است. این اثر که در تاریخ 25 اسفند 1379 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، جزو جاذبه‌های گردشگری کوهدشت به شمار می‌رود. پل در تنگ‌ترین بستر رودخانه سیمره، در محلی بنام سی پله واقع شده است این پل در مسیر یکی از راه‌های باستانی قرار داشته که سبب ارتباط بین‌النهرین با ایران از مسیر کرمانشاهان، ایلام و لرستان (طرهان) به ایران غربی بوده است. مصالح بنا از گچ و سنگ است.

پل صفوی؛ معروف به گپ( بزرگ)
پل صفوی با قدمتی که به دوره‌های صفوی و قاجار بازمی‌گردد، از جا‌های دیدنی خرم آباد است و در خیابان مجاهدین، جنب مصلی سابق قرار دارد. مردم خرم آباد به پل صفوی پل گپ نیز می‌گویند که به معنی پل بزرگ است. این پل تاریخی در خرداد ماه 1378 در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
صفوی پل گپ نیز می‌گویند که به معنی پل بزرگ است. این پل تاریخی در خرداد ماه 1378 در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

استان لرستان به دلیل موقعیت جغرافیایی و بهره مندی از مواهب بی نظیر طبیعی و جاری شدن آبشار‌ها و رودخانه‌های همیشه خروشان در این سرزمین تاریخی همواره در طول تاریخ به عنوان یکی از مهم‌ترین گذرگاه‌های شمال به جنوب کشور مورد توجه قرار گرفته است.